Bagimlilik beynimizde olusan bir tur kimyasal hastaliktir. Insan beyni cesitli kimyasal sivilar salgiliyarak hayatta kalmamizi, motive olmamizi, mutlu olmamizi yada degisik duygulari tatmamizi sagliyor. Dopamin bu kimysal salgilardan birisi. Cok zevk alarak yada severek yaptigimiz bir is sonrasi bu isi tetkrar etmemiz icin beyinde, bireye dogal bir hediye olarak dopamin sivisi salgilaniyor. Bu salgi kendimizi mutlu hissetmemizi ve o ise karsi ekstra motive olmamizi sagliyor. Mesala yogun bir calisma sonrasi gelen basari sonrasi, basarinin buyuklugu oraninda beyinde salgilanan dopamin bireyi mutlu ediyor.

Her turlu bagimlilik beynimizdeki dopamin sivisini harekete geciriyor ve insana gecici, yalanci bir mutluluk veriyor. Icki, kumar, uyusturucu yada porno goruntuleri izleme sonrasinda beyinde salgilanan dopamin bireyi kisa sureligine mutlulugun doruguna cikariyor. Fakat mutluluk etkisi bir sure sonra yerini pismanlik ve utanma duygusuna terk ediyor. Birey yapmis oldugu kabahatin farkina variyor ve ben nasil boyle bir sey yaparim, yaziklar olsun bana, etrafimdaki insanlarin yuzune nasil bakarim, cocuklarimin yuzune nasil bakarim gibi duygular insani kapliyor. Birey bir sure sonra mutsuz oluyor yada depresyona giriyor. Depresyon halinden kurtulmak isteyen birey mutlu olmak ve ihtiyac duydugu dopamin sivisini  salgilatmak icin, ogrenmis oldugu kolay ve sahte yolla, kotu aliskanligini tekrar etmeye yoneliyor. Tabi bu yeni mutluluguda uzun surmuyor. Bir sure sonra kotu aliskanliginin dozunu artirarak mutluluk suresini uzatmaya ve depresyondan kurtulmaya calisiyor. Tabi butun bunlar batakliktan kurtulmaya calisan bir insanin cirpindikca daha fazla batmasi gibi o kisinin kotu aliskanliga iyice saplanmasina sebep oluyor.

Peki ne yapmali? Kisaca kotu aliskanliktan kurtulmanin yolu dopamin sivisinin beyin tarafindan eskiden oldugu gibi sadece normal yollarla salgilanmasini saglamali. Yani insan kendisini mutlu edecek yeni seyler bulmali, mesela bir spora yonelebilir, yada onu mutlu edecek bir sey ogrenebilir, yada sevdikleri ile daha cok verimli zaman gecirebilir. Bir bagimlikliktan kurtulmak icin baska bir bagimliligin pencesine dusmemek lazim. Mesela internette mustehcen goruntulere bakma aliskanligi olan birisinin kendisini oyun bagimlisi yapmasi gibi. Burada onemli olan bir husus ise sudur. Mesela mustehcen goruntulere bakmaktan zevk alan birisi, yani bu goruntulere bakarken beyninde bol miktarda dopamin salgilanan birisi ne kadar uzun sure bu goruntulere bakmasada, gunun birinde cok mutsuz oldugunda yada depresyona girdiginde beyni o bireyi istemesede tekrar bu cirkin ise yonlendirecektir. Meselenin kesin cozumu yapilan bu isten igrenmek ve artik o goruntuleri gorunce mutlu olmak degil tiksinmekten gecmektedir. Su hadisi serifi hatirlamakta fayda var. “Üç haslet vardır; bunlar kimde bulunursa o kişi, imanın tadını tadar: Allah ve Rasûlü’nü, bu ikisinden başka her şeyden fazla sevmek. Sevdiğini Allah için sev­mek. (Allah kendisini küfürden kurtardıktan sonra) küfre dönmeyi ateşe atılmak gibi çirkin ve tehlikeli görmek.” Yani bu goruntulere bakmayi atese atilmak gibi gormedikten sonra bu illetten kurtulmak mumkun degildir. Mesela 10 yildir size yardim ediyor ve sizi seviyor gorunen bir dostunuz var. 10 yil sonra ogreniyorsunuz ki 10 yildir dost gorunen bu kisi meger esinizi, cocuklarinizi, hayatinizi elinizden alan sinsi bir yilanmis. O kisiyi daha fazla sevebilirmisiniz? Aynen boylede bu kotu aliskanliginizin butun hayatiniz boyunca basiniza neler neler actigini, size ne turlu kotulukler yaptigini iyice anlamadan bundan kurtulmaniz cok zor olacaktir. Icinizde o kotu alisanliga donmek icin az dahi bir istek varsa bu pislikten kurtulamamissiniz demektir. Bagimliktan kurtulmak icin, bagimliligin beynimize ne tur hasarlar verdigini iyi ogrenmemiz gerekiyor. Bu hastaliktan kurtulmam cok zor, belki 100 kere denedim ama her seferinde tekrar yaptim, iyi bir insan olmaya calisiyorum ama sadece bu eksikligim var, bu donemde yasayan insanlar icin bu mesele o kadarda gunah sayilmaz benzeri butun mazeret cumleleri seytan ve nefis tarafindan insana verilen vesveselerdir. hayatina tertemiz devam eden bu hastaliga hic dusmemis, yada bu hastaliktan kurtulmus insanlarin orani hasta olanlardan cok daha fazladir. Yazmaya devam edecegim.

Bagimlilik nedir? Kurtulus yollari.

Hani bir soz var, alismis kudurmustan beterdir diye. Ne kadar da dogru bir soz. Bir seye bagimli olmak bir tur beyin hastaligidir. Beyinde kalici hasarlar olusturabilirler. Her hastalik gibi tedavi edilmelidir. 
Bagimli bir kisi oncelikle hasta oldugunu ve tedaviye ihtiyaci oldugunu kabul etmelidir. Bu hastaligin tedavisi mumkundur ve bunun icin belli bir zaman gerekmektedir.  Bagimliliklar cesidine gore bazi degisiklikler gostersede beyinde benzer tahribatlara sebep olur. 
 
Bu resimde normal beyin ile bagimli beyin arasindaki kimyasal degisimler gosterilmis. 

Her bagimlilik insan beyninin kimyasini bozar ve o insani anormal bir insana cevirir. Normal bir insan icin icki icmemek, uyusturucu kullanmamak yada mustehcen goruntulere bakmamak cok kolay iken, bagimli icin ise bunlari birakmak neredeyse imkansizdir. Cunku o artik normal bir insan degildir. Ne kadar dindar olsada, ibadetlerini hic aksatmasada, yaptigi isin ne kadar kotu oldugunu ve devam etmesi durumunda sevdiklerini, kariyerini hatta sahip oldugu her seyi kaybedecegini bilsede asla bu aliskanligini birakamaz. Bazen bir sureligine bu aliskanlik terkedilse bile bir zaman sonra kacinilmaz olarak tekrar edilir.  Bagimli bir insan icinden cikamayacagi bir kisir dongunun icinde dusmustur. Bagimlilik eger tedavi edilmezse belki on yil, belki yirmi yil, eger bu bagimliklik bagimliyi oldurmez yada hapishaneye dusurmezse bir omur boyu devam eder gider. 

Eger ailenizden birisinin yada sevdiginiz insanin bagimli oldugunu fark etmisseniz, gercekten ciddi bir problemle karsi karsiya kaldiniz demektir. Bu problemi asla kucumsemeyin, gormezlikten gelmeyin ve yokmus gibi davranmayin. Sevdiginizi bu hastaliktan kurtarmak icin elinizden geleni yapmalisiniz. Esiniz ya da evladiniz kanser olsa, onu kotuler, terk eder ve kendi halinemi birakirsiniz? Yoksa onu tedavi ettirmek icin elinizden geleni mi yaparsiniz. 

Bagimliklik hastaligindan kurtulmak icin atilacak en buyuk adim bagimli oldunu kabul etmektir. Hastaligini kabul etmeyen ve tedaviye yanasmayan hic bir hasta tedavi edilemez. 

Bagimlilik uzerine yapilan calismalar malesef ulkemizde cok sinirli. Bunun iki sebebi var. Oncelikle ulkemizdeki bagimlilik hastaliklari batidaki kadar yaygin degil hemde bilimsel arastirmalarda malesef batiyi cok arkadan takip ediyoruz. Bagimliliktan kurtulma yollari icin yaptigim arastirmalarda turkce kaynaklarda cok bir sey bulamadim. Burada ki bilgiler ingilizce yayin yapan bir cok farkli web sitesinden ve kitaptan derlenmistir.  Bu sitede test edilmis, bir cok insanin tedavisinde kullanilmis ve olumlu neticeler alinmis tedavi yontemlerini bulacaksiniz.

Bagimlilik gunumuzde her dort aileden birisini direk olarak etkilemekte. Bu hastalika bas etmeye calisirken asla yanliz olmadiginizi unutmayin.  Ve sunuda unutmayin ki ancak sonuna kadar gayret gosterenler bunu basarirlar. Ne surcmedik bir at, ne de dusmedik bir yigit vardir. Onemli olan surctukten ve dustukten sonra tekrar ayaga kalkip yuruyebilmesini bilmektir.

Bagimlilik hakkinda yanlis bilinenler ve dogrulari...

Yanlis bilinen -  Bagimlilar kotu, cilgin yada aptaldir.

Dogrusu - Arastirmalar gostermistir ki, bagimlilar kotu, cilgin yada stupid insanlar degil tam aksine akli basinda, saglikli gorunume sahip ama beynin kimyasi bozulmus kisilerdir.

Yanlis bilinen - Bagimlilik iradi bir hastaliktir.

Dogrusu - Genellikle bagimlilari suclamak icin kullanilan bu tez yanlistir. Beynimizin iki kismi vardir. Birisi hareketlerimizi kontrol edebildigimiz kismi, digeri bizim istegimiz disinda calisan vucut hareketlerimizin kontrol edildigi yerdir. Arastirmalar gostermistir  ki bagimlilik beynin istem disi hareketlerin kontrol edildigi  yerinde degisiklikler yapmaktadir. Yani bagimlilik iradi olan bir sey degildir. Irade bagimliligi engelleyemez ama sadece oteleyebilir.

Yanlis bilinen - Bagimli kisi cezalandirilmali, asagilanmali, yaptigina pisman edilmeli.

Dogrusu - Bagimli kisi, beyin islevleri anormal hale gelmis tedaviye ihtiyaci olan bir hastadir.

Yanlis bilinen - Bu sefer kesin kararliyim, kesin biraktim.

Dogrusu - Bunu soylemek kolay ama birakmak o kadar kolay degil. Eger bagimlilik kronik olmussa, tedavi olmadan ben bu isi biraktim demekle asla birakilamaz. O yuzden bagimli sevdiginiz bir kisi ise size yapmiyacagim diye soz vermesinden ziyade tedavi olmayi kabul etmesi daha cok onemlidir. Bu hastaligi tedavi etmek icin ona yardimci olabilirsiniz. Yada ufak bir ihtimal kendi kendinize tedavi olabilirsiniz. Tedavi sart.

Bir sonraki yazimizda bagimlilik hastaligin belirtilerini ve icine dusulen kisir donguyu ve yol haritasini konusacagiz. Allah isterse tepeler duz olur, asilmazlar asilir. Allah'tan umidini ancak ona inanmayanlar keserler. Imaniniz bu yolda en buyuk desteginiz olacak.

Unutmayin "Umut hep var!"